„Zawsze chciałem być kolejarzem.
Pan Bóg przynajmniej mi kolor munduru zostawił”.
Ks. Piotr Pawlukiewicz (1960-2020) – rekolekcjonista, kaznodzieja, spowiednik, duszpasterz akademicki, autor książek. Uwielbiany zarówno przez młodzież, dorosłych, jak i osoby starsze.
W jedynie sobie właściwym stylu mówił o Bogu i życiu – przystępnie, zabawnie, a kiedy trzeba – prosto z mostu.
Wprawdzie podobno nie znał 10 przykazań, ale skutecznie przekonywał, że Bóg nie umie dawać mało. Pomagał wyruszać w dal, aby poznać samego siebie i dojść do dna serca. Nie bał się zapytać: „Czy kłóciłeś się kiedyś z Panem Bogiem?”, a na potwierdzenie, że czasami warto, przytaczał historię z siostrą zakonną, która w środku nocy, w pustym kościele wygarnęła Panu Jezusowi: „Ty Żydzie!”. Nie bał się także powiedzieć, że “Pan Bóg nie perfumy – nie musisz Go czuć”, a „najtańszym i najlepszym gabinetem kosmetycznym jest konfesjonał”. Bez problemu odpowiedział studentom jak to możliwe, że „ksiądz się zna na seksie”. Starszym paniom przesiadującym godzinami w kościołach bądź nieustannie słuchającym radia katolickiego uświadamiał z kolei, że mylenie roli żony z rolą siostry zakonnej, to nie jest najlepszy pomysł na życie na emeryturze.
W skrócie o księdzu tutaj. A poniżej trochę więcej informacji.
“O KSIĘDZU, KTÓRY NIE ZNAŁ DZIESIĘCIU PRZYKAZAŃ”
Ks. Piotr w okresie liceum (fot. Sławomir Kolodziej vel Sosnowiec)
Ksiądz Piotr Pawlukiewicz urodził się 10 kwietnia 1960 roku w Warszawie na Nowolipkach. Mama była rodowitą warszawianką, pracowała w bibliotece. Tata był Polakiem, ale urodził się na Łotwie, pracował w biurze Powszechnej Spółdzielni Spożywców „Społem”. Ksiądz Piotr miał brata – Ryszarda. W 1975 roku ukończył Szkołę Podstawową nr 234 im. Juliana Tuwima, a następnie XXX Liceum Ogólnokształcące (klasa mat-fiz).
Jako młody chłopak, podobnie jak rówieśnicy, lubił muzykę, jednak gdy miał 12 lat i w domu pojawił się pierwszy magnetofon szpulowy – zetka 140 – zafascynował się muzyką do reszty.
Zawsze marzyłem żeby zostać Markiem Grechutą i śpiewać jak zespół Anawa.
Chciałem być (też) kolejarzem….
“Kim jest ks. Piotr Pawlukiewicz?” RTCK
Markiem Grechutą wprawdzie nie został, jednak w latach 80-tych założył zespół “Kontrast”. Grupa grała muzykę zarówno świecką, jak i chrześcijańską – zaaranżowane w stylu soft rockowym. Zostało wydanych kilka kaset (więcej na ten temat w dziale Muzyka).
Co tu dużo gadać, największy pożytek z tego muzykowania dla mnie, to ostateczne przekonanie się, że z tymi marzeniami o karierze muzyka to była młodzieńcza pomyłka. Chyba jednak Pan Bóg chce we mnie mieć zwykłego księdza, który mówi kazania, a nie wypracowuje nowe jakości artystyczne”.
Ks. Piotr mimo wszystko swego czasu udostępnił utwory, które zespół skomponował.
W SEMINARIUM ZASŁYNĄŁ…
W 1979 r. zgłosił się do seminarium. Jak sam wspominał po latach, jego ksiądz katecheta dostał ataku śmiechu na informację, że ten chce być księdzem.
A jednak został. W roku 1985 ukończył Wyższe Metropolitalne Seminarium Duchowne w Warszawie (Akademickie Studium Teologii Katolickiej w Warszawie). Święcenia kapłańskie przyjął mając 25 lat – 2 czerwca 1985 – z rąk kard. Józefa Glempa. Ks. Bogdan Bartołd, dziś proboszcz warszawskiej parafii archikatedralnej, który poznał ks. Piotra w seminarium tak wspomina tamten okres:
“W czasie ćwiczeń z homiletyki, gdy my usiłowaliśmy uprawiać wyższą teologię, on zasłynął oryginalnymi kazaniami wygłaszanymi językiem prostym, zdecydowanym, z wieloma przykładami z życia”.
ks. Bogdan Bartołd
Obrazek prymicyjny (arch. prywatne br. P.K.R.-J. CFCI)
Był jednym z najlepszych studentów seminarium, a do tego uzdolnionym muzycznie, aktorsko i literacko. Gdy było trzeba, grał i śpiewał, komponował i pisał scenkę teatralną.
“Mówiliśmy na niego Pawluk, albo Piter.
Przychodziliśmy do Pitera i pytaliśmy, czy ma jakiś nowy dowcip – zawsze jakimiś dysponował. Mądrymi, na poziomie […]”.
ks. Bogdan Bartołd
Ks. Piotr i ks. Bogusław (fot. archiwum prywatne ks. Bogusława Kowalskiego)
W seminarium poznał także ks. Bogusława Kowalskiego. Do końca życia ks. Piotra byli najbliższymi kolegami. Wiedzieli o tym proboszczowie nie tylko w Warszawie, więc prosili ks. Bogusława o „załatwienie” Pawlukiewicza na rekolekcje.
Wspólnie z ks. Bogusławem i ks. Wojciechem Gnidzińskim stworzyli Zieloną Trawkę – uważany za najlepszy w historii seminaryjny kabaret.
Z ks. Bogusławem wiele lat później – najpierw w 2015 roku na zaproszenie warszawskich studentów (ASK Soli Deo) opowiedzieli m.in. o humorze w Kościele, a następnie w 2016 roku na zaproszenie Wydawnictwa RTCK nagrali konferencję “Czarny humor”. Jest to zbiór anegdot, żartów i zabawnych historii z życia księży, parafii, ślubów i wizyt duszpasterskich oraz wszelkich innych „kościelno-parafialnych” okoliczności, w których nie trudno o komiczne wpadki.
PO SEMINARIUM
Podczas uroczystości w parafii w Otwocku (fot. arch. prywatne jednej z członkiń Grupy Studenckiej)
Przez dwa lata (1985-1987) pracował jako wikariusz w parafii pw. św. Wincentego a Paulo w Otwocku. Założył tam grupę studencką, która istnieje do dziś. Po opuszczeniu Otwocka tradycją stały się spotkania raz do roku, w listopadzie, z członkami wspólnoty. Odbywały się nawet po wielu latach – do końca życia ks. Piotra.
Następnie ksiądz biskup skierował księdza na studia.
NAUKI CIĄG DALSZY
Studiował teologię pastoralną na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim (lata 1987-1991), homiletykę w Papieskiej Akademii Teologicznej w Krakowie i retorykę na Uniwersytecie Jagiellońskim.
W latach 1995-1996 studiował w Instytucie Problemów Małżeństwa i Rodziny w Rzymie.
W 2005 r. uzyskał tytuł doktora ze specjalności teologia pastoralna – homiletyka. Tytuł pracy: Program duszpasterstwa ks. Aleksandra Fedorowicza. Geneza i realizacja w parafii pw. św. Franciszka w Izabelinie-Laskach w latach 1951-1965.
DYREKTOR W KURII
Lata 1992-1995 to okres pracy w Kurii. Ks. Piotr pełnił wtedy funkcję Dyrektora Wydziału Duszpasterstwa Kurii Metropolitalnej Warszawskiej.
SZEF RADIA I… DUSZPASTERZ PARLAMENTARZYSTÓW
Podczas spotkania opłatkowego w Senacie (fot. senat.pl)
Od 1996 do 1998 był redaktorem naczelnym Katolickiego Radia “Józef” Archidiecezji Warszawskiej, w którym to radiu i później w Radiu Plus przez 13 lat prowadził m.in. audycję “Katechizm poręczny”. Odpowiadał w niej na pytania słuchaczy związane z najogólniej pojętą tematyką religijną. W tym czasie był również kapelanem kaplicy w Sejmie RP i duszpasterzem parlamentarzystów. Od 1998 – członek Redakcji Dokumentów Końcowych II Ogólnopolskiego Synodu Plenarnego.
Od lat 90-tych był też członkiem redakcji radiowej Mszy Świętej w kościele św. Krzyża w Warszawie – głosił homilie podczas transmitowanej przez Polskie Radio Mszy o godz. 9 rano. Od roku 2014 razem z Pawłem Kęską prowadził audycję “Księga” w Radiu Warszawa (106,2FM).
Oprócz tego był również wykładowcą m.in. homiletyki w Wyższym Metropolitarnym Seminarium Duchownym w Warszawie i na Papieskim Wydziale Teologicznym w Warszawie.
Uhonorowany został godnością kanonika gremialnyego Kapituły Metropolitalnej Warszawskiej.
Biada ci – pisze św. Paweł – gdybyś milczał.
Słowo Boże jest lekarstwem. Gdybym nie mówił, to tak jak bym był lekarzem,
który nie przepisuje recept.
“Kim jest ks. Piotr Pawlukiewicz?” RTCK
NIEDZIELA, GODZ. 15:00 – KIERUNEK: KRAKOWSKIE PRZEDMIEŚCIE
Fot. xpiotr.pl
Ks. Piotr przez wiele lat, od 1992 r. do 2017 r., w niedziele głosił homilie w Kościele Akademickim św. Anny w Warszawie na Krakowskim Przedmieściu.
Msze o godz. 15:00 szybko stały się słynne w Warszawie. – Wypromował „Piętnastkę” i bardzo pilnował, żeby zawsze na niej być – mówi ks. Bartołd. Przyjeżdżały na nie osoby nie tylko z odległych dzielnic Warszawy, ale także z całej Polski. Dla wielu osób był to stały punkt niedzieli. Podczas każdej takiej Mszy kościół nie mógł pomieścić wszystkich chętnych wiernych – było ich setki, część osób stała przed świątynią. Zaciekawieni przechodnie przystawali zobaczyć dlaczego. W taki właśnie sposób do stałych bywalców dołączały kolejne osoby. A ci, którzy nie mogli sobie pozwolić na wyjazd do Warszawy, odsłuchiwali nagrania publikowane w Internecie. Przez ten okres uzbierało się kilkaset kazań.
“HOMILIE PIOTRA SĄ DOWODEM NA TO, ŻE PAN BÓG NIE JEST NUDZIARZEM”
Podczas wywiadu dla TV (fot. Ewa Wiśniewska)
Głosił rekolekcje w wielu miastach Polski, a także dla środowisk polonijnych w całej Europie oraz w Stanach Zjednoczonych. Pomógł tysiącom osób odnaleźć drogę do Boga. Był i jest uwielbiany zarówno przez osoby młode, jak i starsze. Mistrzowsko łączył dar mówienia i głoszenia Ewangelii z poczuciem humoru. Podawał wiele tzw. przykładów z życia, co stało się jego znakiem rozpoznawczym.
Z banalnej rzeczy robi przykład, łączy Ewangelię z życiem, życie z Ewangelią. Ludzie potrzebują tego, żeby wiara nie była oderwana od życia. Piotr podaje przykłady, przytacza śmieszne analogie, które rozbawią ludzi, ale jednocześnie treści czy problemy są głębokie i pouczające. Pokazuje, że Jezus Chrystus nie jest tylko postacią sprzed 2 tys. lat, ale ma nam wiele do powiedzenia tu i teraz. Homilie Piotra są dowodem na to, że Pan Bóg nie jest nudziarzem.
ks. Bogusław Kowalski
—
Naśladuję Jezusa, który – jak jest napisane –
a uczniom nie mówił nic poza przypowieściami…
ks. Piotr, wywiad dla Radia eR Lublin
KSIĄDZ OD SEKSU
Podczas konferencji na UW (fot. Piotr Woźniakiewicz/ASK Soli Deo)
Najsłynniejszą konferencją ks. Piotra jest konferencja “Seks – poezja czy rzemiosło” wygłoszona na KUL w 2004 roku. Świetny kontakt z młodzieżą, lekki przekaz, bezpośredniość niespotykana dotąd wśród księży, a już szczególnie gdy mówili na temat współżycia spowodował, że nagranie stało się bestsellerem. Było nielegalnie kopiowane i udostępniane w Internecie na wszelkie możliwe sposoby. Na początku tej konferencji padły słynne już słowa (i odpowiedź na nie): “Może ktoś z Was ma takie pytanie w głowie: a co ksiądz się zna na seksie?”. Z uwagi na tak ogromne zainteresowanie nagraniem, w kolejnych latach ks. Piotr musiał nagrać dwie kolejne prelekcje. Jak sam też żartował, doprowadziło to do sytuacji, że na ulicy ludzie go rozpoznawali jako tego “księdza od seksu”.
ZATOKA
Fot. Zatoka
W 2004 roku utworzył Zatokę – internetowe, zamknięte forum na którym użytkownicy toczyli wszelkiego rodzaju dyskusje, w tym te związane z wiarą. W tamtym czasie było to coś zupełnie nowego. Z Zatoki powstała nie tylko wirtualna wspólnota – członkowie spotykali się również w realu, spędzali razem wolny czas, wspólnie wyjeżdżali. Zrodziło się także kilkanaście par małżeńskich.
PAN PARKINSON
Ks. Piotr przez kilkanaście lat ciężko chorował. Niewiele osób o tym wiedziało, szczególnie w początkowych latach. Nie chciał o tym wspominać nawet najlepszemu przyjacielowi. Choroba Parkinsona, poważne problemy z kręgosłupem i inny schorzenia sprawiły, że bardzo cierpiał, ale z drugiej strony starał się nie narzekać i nie obciążać tym innych. Opowiedział trochę na ten temat dopiero, gdy stan był poważny.
“PK: A jaki jest księdza krzyż?
xPP: Pan Parkinson. Zawitał w moim domu po cichu. Kiedy się o nim dowiedziałem to już się trochę rozgościł. […] Chrystus daje ci krzyż doważony do Ciebie, lekarstwo na zamówienie. Każdy przychodzi i coś dostaje: ty gadulstwo, ty milczenie, ty katechezę, z którą sobie nie możesz poradzić. To jest nasze leczenie. Chrystus będzie szczęśliwy, jeśli tym krzyżem posłużymy się w drodze do nieba. Pan Bóg wycenił mnie na Parkinsona i przyjąłem tę wycenę. Robię co mogę, co będzie, zobaczymy”.
fragment wywiadu „»Spowiedź« ks. Pawlukiewicza”, Paweł Kęska, Radio Warszawa
—
“KT: Jak to Ksiądz przeżywa?
xPP: Na razie raczej z humorem. Nie załamuję się. Lubię rozmawiać z Panem Bogiem po wojskowemu, chociaż nigdy w wojsku nie byłem. Wyobrażam sobie, że Pan Jezus mówi o chorobie: „Pawlukiewicz, masz nowego przyjaciela”. Odpowiadam: „Tak jest!”. I żyję dalej.
KT: Boli?
xPP: Bólu nie czuję. To ograniczenie ruchowe, brak koordynacji. Przewróciłem się już może z 30, 40 razy.
KT: Czyli żartów nie ma?
xPP: Bywa niebezpiecznie. Jak upadam, np. ze schodów, to myślę, żeby jakoś ręce pochować i przyjąć ciałem ciężar uderzenia.
KT: To choroba Parkinsona?
xPP: Tak.
KT: Można ją zatrzymać?
xPP: Można ją spowolnić i to się w dużym stopniu udaje. Ale po jakimś czasie zawsze sunie do przodu. Pół milimetra, centymetr, ciągle dalej”.
fragment wywiadu “Idę po śmierć, idę po życie” Krzysztof Tadej, Niedziela
ZOSTANIE MI MUZYKA
Fot. RTCK
Oprócz głoszenia Słowa i szukania przykładów, którymi można by zilustrować prawdy Boże, pasjami ks. Piotr były film i muzyka. Podczas konferencji nieraz odnosił się do przykładów z kinematografii. A muzyczna pasja doprowadziła pod koniec życia do przyjaźni z Krzysztofem Antkowiakiem. Już po śmierci księdza ukazała się płyta “Zostanie mi muzyka” (teksty utworów – ks. Piotr, muzyka – Krzysztof Antkowiak). Jest to hołd i podziękowanie za życie i nauczanie księdza oraz spełnienie jego wielkiego muzycznego marzenia.
Na płycie znalazł się m.in. utwór “Litania”.
To autobiografia nas obu….
ks. Piotr o “Litanii”
Zapraszamy także do zakładki Muzyka – tam przygotowaliśmy więcej informacji.
LEGENDA KAZNODZIEJSTWA
Ks. Piotr przez te wszystkie lata stał się legendą kaznodziejstwa. Autorytetem dla tysięcy osób. Niedoścignionym wzorem dla innych księży. Gdziekolwiek był zapraszany, pojawiały się tłumy. Nawet wspomniana Msza św. o niewygodnej godzinie 15:00. dla wielu właśnie przez księdza stała się nawykiem. Zapytany w tym kontekście przez dziennikarza: „przychodzą na Pawlukiewicza?”, odpowiedział:
Studenci, którzy nie zmieścili się na konferencję w największej auli na UW (fot. ASK Soli Deo)
Daj Boże, że przychodzą na Jezusa w wersji Pawlukiewicza.
wywiad dla Radia eR Lublin
„BÓG MÓWI CI TERAZ, PIOTRZE: ZDJĄĆ STUŁĘ, ODSTAWIĆ MIKROFON I ODMASZEROWAĆ PO WIECZNĄ NAGRODĘ”
Sobota, 21 marca 2020 roku była trudnym dniem dla wielu osób. Najpierw rano informację o śmierci ks. Piotra podał ks. Przemysław Śliwiński – rzecznik prasowy Archidiecezji Warszawskiej. Później przekazywały ją wszystkie media i internauci. W mediach społecznościowych nastąpił wysyp podziękowań i wspomnień zarówno zwykłych użytkowników, jak i osób znanych.
„To nie jest tak, że oni umarli, a my żyjemy. To oni żyją, a my umieramy”-powiedział niegdyś ks. Piotr Pawlukiewicz. Z wielką przykrością przyjąłem informację o Jego śmierci. Niezwykle Go ceniłem, a homilie zawsze trafiały prosto w serce. Wieczny odpoczynek racz Mu dać Panie…
premier Mateusz Morawiecki
—
Drogi, kochany Księże Piotrze, dziękuję Ci za wszystkie piękne słowa, za »Katechizm Poręczny«, za Msze Św. o 15 w Św. Annie i za radiowe w Św. Krzyżu! Dziękuję za Twoje świadectwo wiary, za miłość ale i cierpliwość do ludzi, którzy zasypywali Cię niezliczonymi pytaniami, na które zawsze miałeś odpowiedź […].
Małgorzata Kożuchowska
Fragment transmisji pogrzebu (Archidiecezja Warszawska/YT)
Mszy pogrzebowej 25 marca w kościele Nawiedzenia NMP w Warszawie przewodniczył kard. Kazimierz Nycz. Homilię wygłosił najlepszy przyjaciel – ks. Bogusław Kowalski. Pogrzeb odbył w nietypowych okolicznościach – z uwagi na rozwijającą się epidemię Covid-19 i wprowadzone ograniczenia, w kościele mogło go żegnać tylko 5 osób. Transmisję w Internecie i w telewizji obejrzało za to setki tysięcy osób.
Jest niepojętym paradoksem, że ten który gromadził wokół ołtarza tłumy ma nas na swoim pogrzebie zaledwie kilkoro.
kard. Kazimierz Nycz
—
Boży paradoks… […] Takich tłumów nie pomieściłby żaden kościół w Polsce.
ks. Przemysław Śliwiński – rzecznik prasowy Archidiecezji Warszawskiej nt. transmisji pogrzebu
—
W swoim mieszkaniu odprawił ostatnią Mszę św. i przyjął odpust zupełny. Jak nie wierzyć, że Pan Bóg zabiera nas w najlepszym momencie?
ks. Bogusław Kowalski
„Bóg mówi ci teraz, Piotrze: zdjąć stułę, odstawić mikrofon i odmaszerować po wieczną nagrodę” – zakończył kazanie podczas pogrzebu ks. Bogusław.
Dzień wcześniej została odprawiona Msza Św., której przewodniczył bp Rafał Markowski. We Mszy wzięli udział koledzy kursowi ks. Piotra z seminarium.
Zdjęcie: Tomasz Gołąb/Gosc.pl
Ks. Piotr został pochowany na warszawskich Powązkach. Więcej na temat pogrzebu oraz jak dotrzeć na grób, można znaleźć w dziale „Pogrzeb i miejsce spoczynku”.
Prezydent Polski odznaczył go pośmiertnie Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski.
WYWIAD… STRUMYK
Tuż przed swoją śmiercią, po wielu latach i prośbach wielu wydawnictw, ks. Piotr zgodził się na wywiad rzekę. …a w zasadzie na “wywiad strumyk”. Renacie Czerwickiej – redaktor naczelnej RTCK – opowiedział m.in.:
- Jak to się stało, że papież Jan Paweł II wygłosił przemówienie jego autorstwa?
- O tym jak został księdzem, jak powstawały jego kazania i skąd czerpał wiedzę do nagrania “Seks – poezja czy rzemiosło?”
- Co miał wspólnego z o. Szustakiem? W czym był lepszy od Grechuty? Kim był dla niego Skrzek? Co myślał o innych księżach, biskupach i siostrach zakonnych?
- Historię dotkliwego pobicia oraz o najtrudniejszym kazaniu, jakie miał do wygłoszenia w całym swoim kapłańskim życiu.
W trakcie pracy nad książką ksiądz zmarł. “Z braku rodzi się lepsze. Wywiad strumyk” to jedyna jego autobiografia – zapis rozmowy przeprowadzonej w styczniu 2020 roku. Zaskakującej, nieoczywistej i jak pisze we wstępie Renata Czerwicka, rozmowy którą trzeba czytać sercem i między wierszami. Ksiądz chciał zaproponować, aby tytuł brzmiał: “O księdzu, który nie znał dziesięciu przykazań” (Dlaczego? Odpowiedź w książce).
Zdjęcie z autobiografii “Z braku rodzi się lepsze” (RTCK)
W biografii znajduje się także kilkadziesiąt kolorowych fotografii wraz z osobistym komentarzem ks. Piotra oraz nieznane szerszemu gronu odbiorców jego teksty piosenek. Bardzo polecamy wszystkim tę książkę.
Autorzy: Ewa Wiśniewska, Adrianna Paradowska (Dopóki Walczysz)
Źródła informacji i większości wypowiedzi:
– artykuł Wojciecha Dudkiewicza “Ks. Pawlukiewicz na żywo” (tygodnik Niedziela),
– książka “Z braku rodzi się lepsze… Wywiad strumyk” (Wydawnictwo RTCK),
– artykuł Radosława Molendy “Bóg nie umie dawać mało”, Idziemy nr 14/2020
…oraz własne informacje.
Zdjęcie ks. Piotra z Otwocka: artykuł Sebastiana Rębkowskiego “Ksiądz Piotr Pawlukiewicz w oczach członków otwockiej Grupy Studenckiej”, iotwock.info)